علل و عوامل انقلاب مشروطیت در آثار نویسندگان ایرانی

یکی از مهم ترین رویدادهای تاریخ معاصر ایران انقلاب مشروطیت است که نقطه عطفی در تاریخ کشور ما به شمار می آید. این پدیده از دست به دست هم دادن عوامل مختلفی به وجود آمده به واسطه جایگاه تاریخی ویژه ی آن از همیت زیادی برخوردار است. علل و عوامل مختلف در این انقلاب در آثار نویسندگان فارسی زبان ایرانی عثر مشروطه که در زمینه تاریخ کار کرده اند. علل های مختلف اجتماعی سیاسی و فرهنگی و اقتصادی بیان کردند که نویسندگان ریشه های انقلاب را به دوران ناصر الدین شاه و حتی عده ای فراتر از آن به دوران عباس میرزا می دانند پس از اقدامات اصلاحی امیرکبیر و سپهسالار نام برده اند و نوشته های انتقادی افراد مختلف و کوشش های سید جمال الدین اسد آبادی در بیداری افکار مردم سخن گفته اند و نقش مدارس و روزنامه های خارجی و داخلی و ازهمه مهم تر به دخالت و نقش بیگانگان در امور داخلی ایران و نفوذ سیاسی آنها در میان رجال کشور در بعضی موارد به مساله وام، خارجی و سفرهای بیهوده شاه به خارج از کشور با هزینه های گزاف که سودی عاید کشور نمی گردید اشاره شده است و عوامل خارجی چند از جمله انقلاب کبیر فرانسه و شکست روسیه از ژاپن و ترقیات کشور ژاپن مزید بر این علت ها بوده است هر چند عوامل داخلی که در تسریع انقلاب نقش داشته اند را نمی توان نادیده گرفت که با عث خشم و نفرت مردم از حکومت استدلالی گردد و لاجرم مظفرالدین شاه با داشتن ضعف جسمی و روحی در اداره کشور ضعیف بنظر می رسید و باعث گردید که زیر فشار روحانیون و مردم تن به خواسته آنها بدهد و فرمان مشروطیت را در سال 1324 امضاء نماید و حکومت پارلمانی را بر قرار سازد.